Colchicum cupanii

Ανήκει στην οικογένεια  Colchicaceae

                                             

                                            Μαζί με τά άλλα φθινοπωρινά φυτά τη σκυτάλη παίρνει και το κολχικό κουπανί, ένα επίσης μικρό βολβώδες φυτό, το ύψος του δεν ξεπερνά τα δέκα εκατοστά.

 Σε κάθε βολβό μπορεί να φυτρώσουν έως και τέσσερα μικρά άνθη.

                                            Τά άνθη αποτελούνται από έξη πέταλα  με χρώμα από ρόδινο έως άσπρο ρόδινο, και έξη ανθήρες.

                                             Τα φύλλα ανα βολβό βγαίνουν ανα δύο  ενδιάμεσα του άνθους είναι μακρυά, γραμμοειδή, ολίγο πεπλατυσμένα στο μήκος, και μυτερά στο τέλος,

                                      Είναι γνωστό ότι όλα τα κολχικά παρότι πολύ όμορφα σαν λουλούδια, είναι τοξικά και δεν είναι βρώσιμα.

                                             Ανθίζουν προς τα μέσα Οκτωβρίου, και το φυσικό περιβάλλον τους είναι οι βραχώδη λόφοι και πλαγιές.

 Ειδικά στην ασβεστολιθική κορυφή του λόφου Μπαθίστα περίπου 450 μέτρα υψόμετρο τά άνθη από τα κολχικά  καλύπτουν μεγάλο τμήμα τους, και συνθέτουν ένα πανέμορφο φθινοπωρινό σύνολο.

Η άνθηση διαρκεί περίπου δύο βδομάδες.

Scilla autumnalis, Σκίλλα η φθινοπωρινή

Ανήκει στην οικογένεια Liliaceae

                            Ένα όμορφο μικρό βολβώδες φυτό , με τη πρώτη φθινοπωρινή μεταβολή του καιρού, ή τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου σε πολλές περιοχές ημιορεινές και πεδινές, ανθίζει σε μεγάλες πυκνές παροικίες.

                                            Από το χώμα ξεπηδούν τα μικρά φυτά με πολύ λεπτό βλαστό που φθάνει σε ύψος από δέκα έως δεκαπέντε εκατοστά και στη κορυφή του τά  μικροσκοπικά άνθη.

                                         Τά άνθη ανθίζουν  σε σχήμα πυραμίδας από κάτω προς τά πάνω  με διάμετρο από οκτώ έως δέκα χιλιοστά, χρώματος  ιώδη, κυανή ή ρόδινα.
 Η άνθηση συνήθως διαρκεί έως τρείς εβδομάδες και αμέσως μετά εμφανίζονται τα φύλλα στη βάση του βλαστού σχήματος γραμμοειδή.

                                           Το φυσικό περιβάλλον ανάπτυξης αυτού του ωραίου μικρού φυτού είναι, βραχώδης πλαγιές, σε φρυγανότοπους, ακόμη και  δίπλα σε δρόμους.

Sternbergia sicula, Στερνμπέργκια η σικελική

Ανήκει  στην οικογένεια  Amaryllidaceae

                                    Η Στερνμπέρκια  η σικελική , το κίτρινο κρινάκι, προέρχεται από ασιατικές χώρες, και ανακαλύφθηκε από τον  Σουηδό Conte Gaspard  Sternberg  1761-1838, και προς τιμή του πήρε το όνομα του.

                                  Είναι ένα φθινοπωρινό μικρό  βολβώδες φυτό που ζεί σε βραχώδη περιβάλλον, και ουσιαστικά με την άνθησή του, προαναγγέλλεται και επίσημα η έναρξη του χειμώνα.

                                     Στην περιοχή μας οι ασβεστόλιθοι στον Λόφο Μπαθίστα , στη  Μερέντα  και οι γύρω βραχώδη λόφοι ντύνονται στο χρώμα του κίτρινου, εντυπωσιακά  τα κρινάκια ξεπροβάλλουν από τις σχισμές, και στις κοιλότητες των βράχων.

                                Σχεδόν παντού κυριαρχεί το κίτρινο ,σαν κίτρινο χαλί.

                               Τα φύλλα του φύονται από τον βολβό με χρώμα πράσινο, είναι  λεπτά και μακρυά και στη μέση υπάρχη  μία  λωρίδα με σχεδόν λίγο λευκή απόχρωση. Τα πράσινα φύλλα του διατηρούνται αρκετούς μήνες στα βράχια έως και τον Δεκέμβρη, το ίδιο και η ωρίμανση των σπόρων.

                                    Τά άνθη  έντονα κίτρινα, εύθραυστα, έξη πέταλα, έξη κίτρινους στήμονες και εσωτερικά ωοθήκη.

Ο βολβός μικρός είναι σφαιρικός από τον οποίο μπορούν να φυτρώσουν έως  και τρία άνθη..

Συνήθως μπορούμε να το βρούμε και σε κήπους  και καλιέργειες.

Urginea maritima, Ουργινέα η παράλια

Ανήκει στην οικογένεια  Asparagaceae

                            Ένα πολύ όμορφο φθινοπωρινό φυτό που ανθίζει στη περιοχή μας από τα μέσα Σεπτεμβρη, σε πολυάριθμες παροικίες  σε πετρώδης  φρυγανότοπους, άγονες εκτάσεις και στίς παρυφές του δάσους.

Απο  το δάσος του Κουβαρά

Μεσογειακό, πολυετές, βολβώδες  φυτό.

     

                                              

                                                  Τό υπόγειο τμήμα του αποτελείτε από τον βολβό με διάμετρο έως και είκοσι εκατοστά , τις περισσότερες φορές προεξέχει αρκετά έξω από το χώμα και το υπέργειο από ένα βλαστό  έως και ενάμιση  μέτρο ύψος όπου φύονται  με κοντό μίσχο τα υπέροχα  μικρά  πολυπληθή και λευκά άνθη με ρόδινες αποχρώσεις, σε  μακρύ ταξιανθία.

Η ουργινέα σε καμμένο τμήμα του Ορους Μερέντα

                            Εντυπωσιακά αλλάζει η περιοχή, με τη άνθηση  των πολυάριθμων ανθοφόρων  βλαστών, και ειδικά οι λόφοι πού γειτνιάζουν με το αιγαίο πέλαγος.

Στίς παρυφές του δάσους Κουβαρά

Απο κουβαρά με θέα το Αιγαίο

Με θέα το Αιγαίο Μακρόνησος και Τζιά

                                  Όταν τα άνθη  ξηραθούν και πέσουν από τον βολβό φύονται μεγάλα πράσινο φύλλα  έως την περίοδο του χειμώνα .στις άκρες των λείων πράσινο φύλλων είναι μυτερά

                                Σε πολλές περιοχές είναι σύμβολο κατά την παράδοση, καλής τύχης, και στις γιορτές των χριστουγέννων και της πρωτοχρονιάς, το κρεμάνε έξω από τις πόρτες των σπιτιών.

Είναι ένα φαρμακευτικό φυτό και συνάμα  δηλητηριώδης  και  τοξικό.

Χρησιμοποιείται ακόμη για την παρασκευή εντομοκτόνων.

                             Κατά τόπους υπάρχουν και άλλες ονομασίες  όπως σκυλλοκρεμμύδα, Ασκέλα κλπ.
Παρότι λέγεται  ουργινέα η παράλια βρέθηκε και στα όρη Σουλίου έως 800 μέτρα υψόμετρο.

Cyclamen graecum

Ανήκει στην οικογένεια  Primulaceae

                                      Ένα έργο τέχνης της φύσης, αρχές φθινοπώρου γεμίζει τα βραχώδη πρανή, και τις σχισμές των βράχων, το κυκλάμινο.

Ένα από τα πρώτα φυτά που ξεπροβάλλουν και ομορφαίνουν τα αφιλόξενα βράχια της περιοχής.

            Τα άνθη είναι  λευκό ρόδινα γυριστά μεγαλειώδη, με αρκετό χρώμα ρόδινο στο κάτω κύκλο.

Το κυκλάμινο άλλωστε πήρε  την ονομασία από τον κάτω κύκλο του άνθους.

Τα άνθη είναι μοναδικά σε κάθε μίσχο

                          Το φυτό αυτό είναι βολβώδες με ρίζες γυριστές και έρπουσες. 

Ο βολβός  δεν είναι βρώσιμος , είναι τοξικός.

Ο ξηρός βολβός όμως λέγεται από παλιά ότι ήταν αντίδοτο στο δάγκωμα των φιδιών.

                            Τα φύλλα του εντυπωσιακά από τα σχήματα που παρουσιάζει συνήθως με σχήμα καρδιάς, και χρώμα πράσινο προς το σκούρο.

                              Στην περιοχή μας σχεδόν παντού φυτρώνει , είναι ένα από τα πρώτα φυτά που βγαίνουν ακόμη και σε καμένες  εκτάσεις γής.

                         Ο ποιητής γιά το κυκλάμινο, έγραψε τό ποίημα, παρουσιάζοντας τον πλούτο και την ομορφιά του, την απλότητα και την απλοχεριά της φύσης.

Μικρό πουλί τριανταφυλλί

δεμένο με κλωστίτσα

με τα σγουρά φτεράκια του

στον ήλιο πεταρίζει

Κι αν το τηράξεις μια φορά

θα σου χαμογελάσει

κι αν το τηράξεις δυο και τρεις

θ' αρχίσεις το τραγούδι

Κυκλαδινό κυκλάμινο

του βράχου τη σχισμάδα

πού βρήκες χρώματα κι ανθείς

πού μίσχο και σαλεύεις

Μέσα στο βράχο σύναξα

το γαίμα στάλα στάλα

μαντήλι ρόδινο έπλεξα

κι ήλιο μαζεύω τώρα

Γιάννης Ρίτσος

                                          Στη χώρα μας υπάρχουν ακόμη το  Cyclamen Greticum, πού το βρίσκουμε στην Κρήτη,  το Cyclamen persicum , υπάρχει στο νότιο Αιγαίο, και το Cyclamen  Hedertolium  με φύλλα που μοιάζουν με τον κισσό, και συνήθως είναι διάσπαρτο.

Το κυκλάμινο  αυτό συνήθως καλλιεργείται σε κήπους.

Οι φωτογραφίες είναι από ανατολική αττική , και  το κυκλάμινο το κισσόφυλο από Ευβοια.